Nhằm thực hiện chiến lược phát triển dược liệu trên địa bàn nói chung và khu vực miền Tây Nghệ An nói riêng, Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Nghệ An cũng đã đề xuất và kiến nghị nhiều phương án sát sườn.
Mấu chốt là xây dựng chương trình phát triển, cần xác định rõ trách nhiệm của các ngành, địa phương các cấp trong công tác quản lý, áp dụng chính sách hỗ trợ phát triển (chuyển giao công nghệ, kết nối chuỗi xúc tiến thương mại, thu hút đầu tư…). Qua đó làm bàn đạp hướng đến việc bảo tồn, kết hợp hướng dẫn khai thác có kế hoạch, có định hướng.
Phát triển dược liệu là lĩnh vực khá mới mẻ, do đó cần sự hợp tác chặt chẽ giữa 5 nhà: Nhà nước, Nhà doanh nghiệp, Nhà Khoa học, Nhà nông và Nhà Băng. Trong mối quan hệ này, Nhà nước giữ vai trò cầu nối và hỗ trợ.
Dược liệu là loại cây mang tính đặc thù, vì thế không thể tiến hành dàn trải. Từ cơ sở khảo sát thực tế chỉ nên trồng ở nơi có lợi thế tiểu khí hậu, thổ nhưỡng. Song song với đó cần có cơ chế phù hợp để khuyến khích đồng bào hưởng ứng, nguyên do là người dân bản địa vừa là chủ thể quản lý, lại là chủ thể được hưởng lợi từ rừng, đồng thời là một mắt xích không thể tách rời trong hệ sinh thái.
Quan trọng không kém là việc xây dựng chế tài chuyên biệt đối với nhóm cây dược liệu nhằm quản lý hiệu quả vấn đề khai thác tự nhiên. Nhất thiết phải xem “dược liệu là lâm sản đặc thù” để có phương án kiểm soát và xử phạt với những trường hợp vi phạm.
Dù đang đối mặt với không ít khó khăn, thách thức nhưng tiềm năng phát triển cây dược liệu trên địa bàn Nghệ An ít nhiều đã thu hút được các nhà đầu tư lớn mạnh, đó là tín hiệu vô cùng tích cực trong chặng đường sắp tới.
Đi đầu là Công ty CP Dược Liệu Mường Lống - thuộc Tập đoàn TH. Sớm nhận thấy lợi thế trời ban của dãy đất cao Mường Lống, Kỳ Sơn, năm 2016 đơn vị này chính thức bắt tay triển khai dự án “Bảo tồn và phát triển cây dược liệu”, qua một thời gian khảo nghiệm đã lựa chọn thành công nhiều loài phù hợp như đẳng sâm, hà thủ ô, đương quy...
Sự nhập cuộc của TH tức thì giúp bộ mặt vùng biên trang hoàng hơn thấy rõ, khát vọng vươn lên của đồng bào miền cao quả thực đang gần hơn bao giờ hết. Nhiều người khi được hỏi, họ không ngần ngại quả quyết, đất Mường Lống thay đổi từng ngày từng giờ, một phần nhờ vào cây dược liệu. Trước đây chúng tôi cơ bản chỉ chăn thả gia súc, hiện tại và tương lai dược liệu là một sự lựa chọn đúng đắn.
Tại miền Trà Lân - Con Cuông, Công ty Dược liệu Pù Mát cũng đang ghi dấu ấn đậm nét. Tiên phong đầu tư hàng tỷ đồng “săn” cây dược liệu quý về trồng tại vùng đệm Pù Mát, ThS. Phan Xuân Diện, Giám đốc Công ty đã biến miền heo hút gió mây thành mảnh “đất vàng”.
Để phát huy tối đa tiềm năng, mỗi loại cây dược liệu tại đây đều được chia thành từng khu vực trồng chuyên biệt. Dù vậy do địa hình đất dốc, dễ bị xói mòn có thể ảnh hưởng lớn đến quá trình canh tác, sau nhiều năm mày mò ông Diện xác định: “Muốn thành công phải áp dụng khoa học công nghệ”.
Nghĩ là làm, liền đó ông mạnh đầu tư, áp dụng công nghệ tưới nhỏ giọt của Isarel, sử dụng màng nylon phủ cắt mặt luống, đồng thời thực hiện phơi khô nguyên liệu bằng năng lượng mặt trời để giữ nguyên được các hàm lượng quý trong thảo dược.
Chưa hết, sản phẩm dự án khoa học công nghệ được nghiên cứu và phát triển bởi Công ty CP Dược liệu Pù Mát còn được thực hiện trên dây chuyền máy tự động, áp dụng quy trình khép kín từ khâu nhân giống, thu hoạch, chế biến đến đóng gói cung ứng ra thị trường. Mặt hàng có đầy đủ thông tin, mã vạch truy xuất nguồn gốc, đảm bảo chất lượng, giá cả lại phải chăng nên tạo dựng được niềm tin nơi người tiêu dùng như một lẽ tất yếu.
