Vườn lan của ông khoảng gần trăm giò, được để trong các chậu sành và các giá thể bằng gỗ lũa, hay thân cây dớn - họ dương sỉ mọc trên độ cao trên 1.000m.
Có lần đang đi xe, ông chợt dừng lại hỏi mua bằng được khúc gỗ là cây dớn họ vứt lăn lóc bên đường dưới chân đèo Ách, xã Cát Thịnh, huyện Văn Chấn, tỉnh Yên Bái, xuýt xoa: May quá, chỉ mấy chục ngàn, ngoài thành phố khúc này phải mua tiền triệu chứ không ít…
Tôi nhờ ông đưa đến nhà cô em gái họ vợ ông tên là Trần Thị Thúy, giáo viên đã nghỉ hưu, nhà trên trục đường Yên Ninh. Phía sau nhà chị là khu vườn lan được rào bằng sắt khá kiên cố, rộng chừng năm chục mét vuông, hai tầng được che chắn bằng bạt ni lông rất cẩn thận.
Tầng dưới chị ươm các chậu lan vừa tách các ky ra, cùng nhiều giò lan khác, tầng trên là nhiều loài lan, giống lan. Chị mở khóa dẫn tôi lên vườn lan trên tầng hai. Tôi choáng ngợp trước vườn lan bạc tỷ nhà chị với hàng trăm giống lan, loài lan mà tôi không thể nào nhớ hết tên.
Chị bảo: Tháng trước anh đến đây thì thấy hoa nở đẹp ngây ngất luôn. Tôi hỏi chị trồng lan để kinh doanh hay để chơi, chị đáp: Chơi là chủ yếu, ai đến đây thích giò nào thì bán, cũng như mình đến nhà họ thấy giò nào ưng thì mua, chứ không phải quảng cáo gì…
Tôi hỏi chị giò lan Kiều tím mọc trên gốc cây giá bao nhiêu, chị đáp: Giò này trông thế nhưng tuổi đời của nó 50 - 60 năm rồi đấy, có người trả tôi 60 triệu, còn giò Kiều vàng Văn Yên kia cũng có người trả 30 triệu nhưng tôi chưa muốn bán. Với giò lan quý, bán là mất, không bao giờ mua lại được.
Với giá như thế, người như tôi không dám mơ tới lan, chứ đừng nói tới chuyện chơi lan. Chị cười bảo: Đã thấm vào đâu, lan Phi điệp 5 cánh trắng biến thể gen, chỉ một ky thôi cũng tiền tỷ rồi, chứ mấy giò lan nhà tôi đáng giá gì so với họ.
Nói rồi chị chỉ giò Nữ hoàng 28, chị mua ky nhỏ về ươn đến nay thân cao chừng một gang tay giá 20 triệu khiến tôi hết cả hồn vía.
Chưa kinh hãi bằng một giò lan mà giới chơi lan tỉnh Yên Bái đang ồn ào sôi sục việc một số người chung tiền mua một giò lan biến đổi gen giá 1,111 tỷ.
Anh Kiều Tư Giang, Phó Chi cục Kiểm lâm tỉnh Yên Bái - một người chơi lan và hiểu biết về lan - cho tôi hay: Đầu tháng 7 vừa qua có 9 người trong hội chơi lan chung nhau tiền mua một giò lan giá 1,111 tỷ (tứ nhất), gồm 2 thân, có khoảng 30 ky và 4 mầm giống, tổng chiều dài 1,4m, khiến tôi không còn hồn vía.
Tôi hỏi anh Giang, anh đã được nhìn thấy giò lan đột biến đó chưa hay chỉ nghe thôi? Anh Giang thành thật: Tôi cũng chỉ nghe thôi, chưa tận mắt nhìn thấy giò lan đó, họ gửi cho ảnh đây, nên thực hư thế nào không thể nào hiểu nổi…
Anh Giang nói thêm: Mọi người chung tiền mua giò lan đó giao cho ai chăm sóc và bảo vệ nó là một câu chuyện không dễ…
Một người chơi lan khác là anh Trần Anh Văn, Phó Chi cục thủy lợi cho hay: Tôi đã mua cả yến lan rừng bà con vùng cao mang xuống thành phố bán, giá từ vài chục đến vài trăm nghìn một cân. Nói lan cả tỷ bạc một giò là họ thổi giá lên để lừa người chơi thôi. Ông nào không sành, sẵn tiền trong túi lại nghe họ phán nổ như pháo, máu lên là mua chứ giá thật đâu phải thế.
Anh Văn cho biết thêm, hiện đang có tin đồn một số người đang thu gom lan bán sang Trung Quốc, càng khiến cho những người chơi lan hoảng hồn, thế là họ mua bằng bất cứ giá nào, giống như chuyện bán hàng đa cấp, lôi kéo được nhiều người mua càng tốt…
